Goed beroepsonderwijs kenmerkt zich door een optimale verbinding tussen bedrijven en scholen. Het is belangrijk dat docenten op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen in het werkveld. In het meest optimale geval werkt een docent gedeeltelijk in het beroep waarvoor de studenten worden opgeleid. Er zijn ook verscheidene samenwerkingsvormen mogelijk, waarbij onderwijs en praktijk goed worden verweven. Bijvoorbeeld in de vorm van hybride leeromgevingen. In dit artikel neem ik jullie mee in de meerwaarde van docentstages. Niet als enige manier om in contact te blijven met het werkveld, wel als mogelijkheid om je kennis op te frissen en om de leercultuur binnen de organisatie te leren kennen.
De voordelen van actief de samenwerking zoeken met het werkveld
Een docentstage kan ertoe leiden dat je actuele praktijkvoorbeelden kunt genereren voor tijdens de les. Ook kan er samengewerkt worden om realistische toetsen en examens te formuleren. Actief de samenwerking zoeken heeft voordelen voor zowel de docent, de student als het werkveld. De docent kan contextrijke lessen aanbieden die aansluiten bij de belevingswereld van de student omdat de docent deze wereld heeft ervaren. Het werkveld krijgt stagiaires en later mogelijk werknemers die goed genoeg zijn opgeleid om daar te kunnen werken. Dit opleiden van goede medewerkers is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de school en het werkveld. Daarnaast kan de docent theoretische kennis delen met de praktijkbegeleiders op de werkvloer.
“Het opleiden van goede medewerkers is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de school en het werkveld”.
Mijn docentstage
Zelf heb ik eens de kans gekregen om een docentstage te lopen, hiervoor heb ik uren gekregen op mijn jaartaak. De aanleiding was het herschrijven van een aantal modules en dat ik zelf geen ervaring had in het beroep.
Het vinden van een geschikte stageplek
Het begin allemaal bij het zoeken van een geschikte plek. Dat ging bij mij erg gemakkelijk. Vanuit mijn rol als loopbaanbegeleider ging ik op stagebezoek bij mijn studenten, zo ook bij deze organisatie. Tijdens het gesprek kwam ter sprake dat er een aantal zaken zijn waarvan de stagebegeleider dacht dat die beter onder de aandacht gebracht zouden moeten worden binnen de opleiding. Direct was ik geïnteresseerd, omdat ik graag meewerk aan een opleiding die goed aansluit bij het werkveld waarvoor wij opleiden. Vier woensdagmiddagen heb ik meegelopen binnen de instelling. Op onze school heb ik mijn bevindingen uitgewerkt, met collega’s besproken en bekeken of doelen moesten worden bijgesteld.
Starten met een doel
Ik vond het erg belangrijk om met een helder doel te starten aan mijn docentstage. Dit doel heb ik zelf geformuleerd en besproken met mijn stagebegeleider binnen de organisatie. Mijn doel was om mee te kijken en te bekijken welke taken Sociaal Maatschappelijke Dienstverleners uitvoeren binnen de instelling. Het is voor mij interessant om te weten welke parate kennis verwacht wordt van de stagiaires en met welke methodieken en programma’s er wordt gewerkt. Daarnaast krijg je veel van de cultuur mee en krijg je informatie over de wijze waarop stagiaires worden opgeleid binnen de instelling.
Je voor de leeuwen laten gooien; ervaar wat jouw student ook ervaart
Naast dat ik veel heb meegekeken en vragen heb gesteld, heb ik ook het een en ander ondernomen. Telefoontjes plegen om gegevens te checken bijvoorbeeld bij schuldeisers. Hierbij werd ik net zo voor de leeuwen gegooid als dat bij stagiaires wordt gedaan. Net zoals voor hen, was het werkveld voor mij nieuw. Mijn kennis ligt voornamelijk op de gespreksvoering om een hulpvraag te inventariseren en niet in de bewindvoering.
De gevoelens die je krijgt als je voor het eerst moet bellen met een instantie, zonder dat je weet wat je moet doen als er aan de andere kant van de lijn wordt doorgevraagd. Best akelig. Natuurlijk heb je er wel een beeld bij, maar werkt het ook echt zo? Dat heb ik ook mogen door maken. Het eerste gesprek ging redelijk. Ook bij mij was te merken dat het bellen vanuit die rol nieuw was. Ook ik kreeg bemoedigende woorden van mijn stagebegeleider en mocht meteen een tweede telefoontje plegen. Bij het derde telefoontje kreeg ik de smaak te pakken, ik wilde nog een keer bellen!
“Ook ik ervoer diezelfde onzekerheid en spanning, die de stagiaires waarschijnlijk ervaren als ze voor het eerst moeten bellen naar een instantie.”
En daar doe je het voor. Na die ervaring weet ik hoe een student zich moet voelen als hij voor de leeuwen wordt gegooid. En dan nog te bedenken dat ik gewend ben om te bellen, met stagebegeleiders bijvoorbeeld. Dit inzicht maakt mij een sterkere docent voor de student; ik kan mij verplaatsen in de onzekerheid en spanning die komt kijken bij leren. En ik kan vertellen hoe ik ben om gegaan met die gevoelens. Wat ik vooral zal doen, is de gevoelens erkennen. Zo gek zijn die gevoelens namelijk niet. Ook kan ik het gesprek aan gaan met de stagebegeleider over deze spanning en hoe je de studenten stapsgewijs nieuwe taken kunt aanleren.
Wat mijn docentstage mij opgeleverd heeft
- Kennis over bewindvoering, de regelgeving waarmee je te maken krijgt, de rol van de SMD’er op de werkplek en de informatie die onze studenten zouden moeten krijgen over bewindvoering op onze beroepsopleiding
- Persoonlijke succeservaringen als het gaat om een nieuwe taak oppakken
- Een goede samenwerking met deze instelling wat mogelijk gaat leiden tot verdere samenwerking (examinering, gastlessen, medewerking in projecten)
- Inzicht in de praktijk van onze studenten; hoe zij worden begeleidt, hoe het voelt om nieuwe dingen op te pakken en hoe anders deze werkomgeving is dan andere instellingen binnen Sociaal Werk.
Verschillende soorten docentstages
Zelf heb ik gekozen voor een docentstage met een bepaald doel. Mijn advies zou zijn om te bedenken wat er nodig is en om te kijken wat voor docentstage het meest oplevert. Hierbij zal ik vier verschillende soorten docentstage benoemen voor inspiratie:
- Verkennende stage. Een stage waarbij de docent globaal kennis kan maken met het vakgebied en de verschillende processen van het bedrijf.
- Verdiepende stage. Een stage waarbij het accent ligt op de verdieping van de deelaspecten of een inhoudelijke specialisatie. De docent zal een specifiek deelgebied tot op detailniveau verdiepen. Na de stage kan de docent tot op detailniveau meepraten over het vakmatige aspect waarin hij/zij zich heeft verdiept.
- Update stage. Het accent ligt in deze stage op ‘opfrissing’ van het eigen inhoudelijke vakgebied. Het gaat er hierbij om de inhoudelijke kennis te actualiseren.
- Onderzoekende stage. Hierbij wordt een onderzoeksvraag uitgewerkt die samen met het leerbedrijf is opgesteld. Niet alleen wordt expertise van de docent benut, de stage levert ook een bijdrage aan het ontwikkelingsproces van de docent. Er wordt ook een relevante onderzoeksvraag van het leerbedrijf beantwoord.
Ben je bekend met de mogelijkheden binnen docentstages? Op welke manier kan jij de aansluiting en samenwerking met het werkveld verstevigen om zo een krachtige leeromgeving voor de student neer te zetten? Waarin zou jij je verder willen professionaliseren als docent en hoe kan je daar een docentstage voor gebruiken?
Word ook onderdeel van de Blijven Leren community!
Op sociale media praten we verder over onderwijs en delen we tips met elkaar. Volg Blijven Leren op Facebook, Youtube en Instagram. Wil je meer dan dat? Bekijk hier meer informatie over mijn diensten en samenwerken.
