In het onderwijs maar ook bij het verzorgen van trainingen en tijdens coachgesprekken is effectieve instructie en het kiezen van goede werkvormen van onschatbare waarde. Je wil dat de studenten of deelnemers betrokken zijn. Via 2KNOWHOW mocht ik het Groot Werkvormenboek bekijken. Dit boek zou een ultieme gids zijn voor iedereen die op zoek is naar frisse en resultaatgerichte manieren om interactieve sessies te organiseren. Stefan en ik vertellen in dit blog meer over de meerwaarde van het kiezen van goede werkvormen en over het werkvormenboek.
Meer betrokkenheid en leerrendement
Stefan: “Herken je dit? Studenten die tijdens je presentatie met andere dingen bezig zijn, een onderwijsleergesprek dat niets oplevert en steeds dezelfde studenten die antwoord geven op vragen die je stelt”. Volgens Stefan kunnen onderwijs- en lessituaties leuker en positiever zijn, met veel meer effect. Je kunt het beste van jou als leraar naar voren laten komen, om zo het beste uit de studenten te halen. Stefan: “Vaak zit het niet in de inhoud. Veel leraren weten waar ze het over hebben en beschikken over grote expertise om met de studenten te delen. Het zit hem in de werkvormen. Mijn ervaring is dat uitbreiding van het repertoire aan werkvormen zelfs de meest ervaren leraren energie en inspiratie geeft. Zoals een inspirerende werkvorm voor de lesopening, een leerzame werkvorm voor de lesinhoud en een reflecterende werkvorm voor de lesafronding”.
Stefan vervolgt: “Wij bij 2KNOWHOW beschouwen een werkvorm als de aanpak of structuur die iemand in de les kiest om een bepaalde inhoud aan de orde te stellen. De gekozen werkvorm roept gedrag op. Werkvormen zijn dus niet nieuw en niet speciaal. Ze worden al gebruikt alleen wordt vaak niet de meest optimale keuze gemaakt. Werkvormen moeten een doel dienen en het gewenste gedrag oproepen. Een goede keuze en toepassing van werkvormen leiden tot aanzienlijke vergroting van effectiviteit. Ook leidt het tot meer plezier voor zowel leraar als de student. Kies bewust de juiste werkvormen om zo fijne lessen te geven!”
Werkvormen die bijna altijd goed werken
Shauna: “De keuze voor een geschikte werkvorm begint bij duidelijkheid over wat de studenten moeten leren. Op basis daarvan kun je kijken welke vorm bij de aan te leren kennis en/of vaardigheden past en hoe je daarbij rekening kan houden met jouw doelgroep. Toen ik nog voor de klas stond sprak ik geregeld met mijn collega’s over de lessen die ik ging verzorgen. We hadden het dan over werkvormen en leeractiviteiten. Er waren vaak genoeg leraren die vroegen of ik nog ideeën had voor hun les. Ze namen de werkvorm dan direct over of pasten hem wat aan”. Er zijn een aantal werkvormen die ik structureel inzet, omdat ik vind dat ze bijna altijd goed werken. Kort zal ik ze benoemen:
- De werkvorm waarbij studenten in duo’s of drietallen antwoord moeten geven op vooraf opgestelde vragen van de leraar, om vervolgens te kijken welke verschillen ze hebben met andere groepjes. De studenten wisselen hun antwoorden uit met andere groepjes en stellen eventueel hun antwoorden bij. Vervolgens vindt de ‘ontknoping’ van de goede antwoorden klassikaal plaats
- De werkvorm waarbij vragen of opdrachten in een enveloppe op tafel worden gelegd en de studenten er in groepjes over in gesprek gaan of er antwoord op geven op papier. Klassikaal vindt de terugkoppeling plaats. Hierbij kunnen de groepjes dezelfde vragen of opdrachten krijgen, ook kan je kiezen voor verschillende subopdrachten waarbij de studenten bij de nabespreking actief moet mee luisteren om het geheel mee te krijgen
- De werkvorm waarbij stellingen over de leerstof worden gedeeld door de leraar en de studenten antwoord moeten geven door hun hand op te steken of plaats te nemen in een hoek met de noemer ‘eens’, ‘oneens’ of ‘hangt er vanaf…’. Hierbij kan je meningen ophalen en hierover het gesprek voeren, je kunt checken of studenten de leerstof begrijpen en ook kan je beoordelen of studenten de nuance die in sommige gevallen aangebracht moet worden ook weten te noemen.
Krachtig aan deze vormen is dat iedereen betrokken is, zeker als je in je opdrachtomschrijving taken/rollen toebedeeld aan de groepsleden. Ook kan je ze bij veel verschillende lesonderwerpen kunt inzetten. Je kunt ze namelijk inzetten als verwerkingsopdracht, om te evalueren of om de voorkennis op te halen…
Het Groot Werkvormenboek
In het boek vind je nog veel meer suggesties. Hieronder wat voorbeelden. Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten.
Meer informatie
Het Groot Werkvormenboek bevat 120 verschillende, interactieve werkvormen. Deze werkvormen zijn geordend naar doelstellingen als kennismaken, uitwisselen, kennis overdragen, discussiëren, beslissen, brainstormen, plannen maken, evalueren, vaardigheden oefenen en informeren. Je kunt het boek aanschaffen op de website van Managementboek.nl voor €52,50. Het Groot werkvormenboek 2 is inmiddels ook uitgegeven. Deel 2 gaat over het ontwerpen van lessen en bijeenkomsten met en door werkvormen.
Word ook onderdeel van de Blijven Leren community!
Op sociale media praten we verder over onderwijs en delen we tips met elkaar. Volg Blijven Leren op Facebook, Youtube en Instagram. Wil je meer dan dat? Bekijk hier meer informatie over mijn diensten en samenwerken.
