Binnenkort gaan we weer van start en ontmoeten we onze nieuwe mentorstudenten. Je wilt als studieloopbaanbegeleider of mentor de juiste begeleiding kunnen bieden en je studenten zien. Daar plan je kennismakingsgesprekken voor in. Geregeld krijg ik de vraag wat voor vragen je dan het beste kunt stellen. In dit blog geef ik je 7 voorbeeldvragen. Ook beantwoord ik een aantal veelgestelde vragen over kennismakingsgesprekken.
7 voorbeeldvragen
Voor de context is het misschien handig om uit te leggen dat de vragen bedoeld zijn voor 10-15 min. gesprekken. Het doel van deze gesprekken is om het eerste contact te leggen en informatie op te halen voor je begeleiding. Zorg ervoor dat een gesprek natuurlijk verloopt. Ik kies er ook vaak voor om te vragen wat studenten zelf graag willen bespreken in het kennismakingsgesprek. Voor wat houvast kun je deze vragen gebruiken:
- Kun je jezelf kort voorstellen? (leeftijd, vooropleiding, bijbaan, hobby’s)
- Hoe heb je de eerste dag(en) ervaren? (check of de student zich goed voelt in de groep en of hij/zij vragen heeft over de opleiding)
- Wat maakt dat je voor deze opleiding gekozen hebt? (dit kan ook gaan over een sector, laat de vraag weg als het niet aansluit bij jouw student)
- Wat vind je belangrijk in de begeleiding? (heeft de student bepaalde leerdoelen, toekomstdromen, en hoe zit het met behoefte aan ruimte, strikte begeleiding of een middenweg)
- Zijn er dingen uit eerdere begeleiding of onderwijservaringen die voor mij goed zijn om te weten? (soms hebben student een vorm van passend onderwijs gehad in het verleden en begeleiding gehad op bepaalde thema’s, denk aan: plannen, organiseren, faalangst, concentratie, persoonlijke problematiek, lastige thuissituatie, het is dan soms wenselijk om die begeleiding voort te zetten of een warme overdracht te krijgen zodat je weet wat jij kunt oppakken)
- Wat is jouw droom? (stimuleer de student om vrij te denken en vraag door om te ontdekken wat het antwoord zegt over deze student, je kunt informatie over wat iemand beoogt gebruiken als het even tegen zit tijdens de opleiding of om mee te denken bij belangrijke studiekeuzes zoals stages of keuzedelen)
- Leg uit dat je bij studenten onder de 18 ouders betrekt, vraag welke aanpak de student daarin fijn vindt. Vertel dat studenten boven de 18 zelf beslissingen mogen maken en dat het soms voor het opleiden toch prettig is om contact te hebben met ouders/verzorgers. Bespreek wat de student daarin belangrijk vindt.
Een aantal veelgestelde vragen over kennismakingsgesprekken
1. Wat als het me niet lukt om alle vragen te stellen?
Dat is geen ramp, want het gaat vooral om het leggen van het eerste contact. Je kunt voor jezelf bepalen wat je minimaal wilt weten, zodat je de belangrijke vragen stelt. Pas wel op, want het is geen interview. De vragen geven richting en ik weet uit ervaring dat deze informatie mij helpt om mijn studenten goed te kunnen begeleiden.
2. Hoe plan je de gesprekken in?
Dat hangt een beetje af van hoeveel tijd je hebt voor de begeleiding. Zelf vind ik het belangrijk om binnen 3 weken na de start van het schooljaar elke student te hebben gesproken. Je kunt dan namelijk achterhalen hoe iedereen gestart is, studenten aan elkaar koppelen bij coöperatieve werkvormen met dezelfde doelen (of interesses) en direct handelen als er een bepaalde begeleidingsbehoefte is. Het is vervelend als een student altijd hulp had met plannen van een schoolperiode en dat nu ook wilt, maar je daar pas einde periode 1 achterkomt. Uiteraard is het belangrijk dat studenten dat ook zelf aangeven, maar je verlaagt de drempel door de kennismakingsgesprekken in te plannen en expliciet vragen te stellen over begeleidingsbehoeften. Om dat voor elkaar te krijgen binnen 3 weken, maak ik ruimte in mijn studieloopbaanles of ik plan het buiten de lessen om. Liever niet natuurlijk, omdat dat veel extra tijd kost. Anderzijds leveren de gesprekken je veel op en ondervangt het ook problemen. Soms kan het in een introductieprogramma worden ingepland.
3. Wat doe je als je de studenten al kent?
Als je de studenten van eerdere lessen kent maar niet in de rol als loopbaanbegeleider of mentor, is het belangrijk om ook een kennismakingsgesprek te plannen. Je zet daar de basis neer van je begeleiding en een student uit in een reguliere les niet altijd zijn/haar begeleidingsbehoeften. Wanneer je ‘met jouw klas meegaat’ en ze dus al kent van vorig jaar, plan je ook gesprekken in. De inhoud is dan alleen anders. Je vraagt dan waar een student zich nu op wilt focussen bijvoorbeeld.
4. Doe je de gesprekken online of fysiek?
Je wilt graag goed contact maken met de studenten en dat kan beter als je elkaar in het echt ziet. Via een beeldscherm is mogelijk, maar altijd plan b. Mijn ervaring is dat studenten online minder snel het achterste van hun tong laten zien. Soms omdat het afstandelijker voelt en soms vanwege praktische redenen: ze zijn niet alleen en kunnen dus minder open zijn. Daarnaast kan je beter de non-verbale communicatie van studenten zien en is er meer ruimte voor het stukje informeel ‘koetjes en kalfjes’ praten dan online.
5. Wat doe ik als een student niet aanwezig was bij het kennismakingsgesprek?
Dan wordt er een nieuwe afspraak gepland. Elke student is even belangrijk en wil je graag aandacht geven en zien. Gesprekken zijn daar onderdeel van. Zelf mail ik de student dat hij/zij er niet was en geef ik aan dat hij/zij zelf een voorstel kan doen voor een gesprek in de komende week. Ook leg ik uit dat het gesprek een luchtig gesprek zal zijn, dat bedoeld is om kennis te maken. Soms vindt een student het spannend en neemt dat wat druk weg. Het kan verschillende redenen hebben dat het gesprek niet doorging. Een student is het vergeten, een student heeft geen positieve ervaringen met mentoren, een student heeft geen zin, er is wat tussengekomen… Vul dit niet op voorhand in. Zorg ervoor dat je elkaar alsnog spreekt. Als de student zelf geen voorstel doet, loop je naar de student toe tijdens een reguliere les en doe je zelf een voorstel. In het gesprek kan je vragen wat maakt dat de student er niet was. Zoom daar niet teveel op in, het gaat om het leggen van positief contact en de beginsituatie schetsen van de begeleiding.
Word ook onderdeel van de Blijven Leren community!
Op sociale media praten we verder over onderwijs en delen we tips met elkaar. Volg Blijven Leren op Facebook, Youtube en Instagram. Wil je meer dan dat? Bekijk hier meer informatie over mijn diensten en samenwerken.
