Als onderwijsteam is het belangrijk om vanuit een duidelijke visie en missie te werken. Dit biedt niet alleen een gedeeld referentiekader, maar geeft ook richting aan de activiteiten binnen het team. De visie en missie zijn vaak een onderwerp van gesprek en vormen de basis waarop beslissingen worden genomen. Als docent is het ook van belang om vanuit een sterke visie te werken en deze te integreren in je dagelijkse werkzaamheden. In dit blog deel ik een aantal inzichten over visie- en missieontwikkeling, er is namelijk veel over te schrijven. Ik belicht het belang van visie- en missieontwikkeling, de betrokkenheid van relevante stakeholders, de relatie tussen de teamvisie en de bredere organisatiedoelen, en ik deel een globaal stappenplan. Tot slot bespreek ik ook jouw rol als mbo-docent bij het ontwikkelen van een visie en missie voor het onderwijsteam.
1. Begrip van visie en missie
Voordat we onze visie en missie kunnen formuleren, is het goed om een duidelijk begrip te hebben van wat deze termen inhouden. Een visie gaat over het gewenste toekomstbeeld, terwijl een missie de kernidentiteit, doelgroep en doelstellingen van de organisatie benadrukt. Door dit onderscheid te begrijpen, kan je de visie en missie nauwkeurig en effectief formuleren, wat de basis vormt voor het werk in de dagelijkse praktijk.
2. Beginsituatie en contextanalyse
Het ontwikkelen van een visie begint met het in kaart brengen van de beginsituatie van je team en het begrijpen van de context waarbinnen je werkt. Dit gaat over het identificeren van de huidige uitdagingen en sterke punten, maar ook het verkennen van de verwachtingen van verschillende betrokkenen. Door een grondige analyse van de beginsituatie kunnen we onze visie afstemmen op de behoeften van het werkveld, onze studenten en de doelen van de organisatie. Dat is essentieel voor het creëren van een relevante en effectieve visie.
3. Interactie met belanghebbenden
Visieontwikkeling is geen geïsoleerd proces is, het is eerder een interactief en collaboratief proces waarbij input van verschillende perspectieven belangrijk is. Door relevante belanghebbenden te betrekken, zoals studenten, het werkveld, onderwijskundigen of pedagogen, kunnen we waardevolle inzichten verzamelen en ons visie- en missieproces verrijken. Hiermee kies je een geschikte koers, bevorder je een visie die door alle betrokkenen wordt omarmd en die voldoet aan de behoeften en verwachtingen van iedereen, en geef je richting aan ons gezamenlijke onderwijsdoel.
4. Creëren van betrokkenheid en commitment
Terwijl we een eigen identiteit en doelen hebben, is het van belang dat onze visie in lijn is met de bredere doelen van de instelling. Dit betekent niet dat er geen ruimte is voor variatie en diversiteit binnen teams. Een effectieve visie en missie zijn rijk en inspirerend, waardoor de collega’s zich ermee kunnen verbinden en zich ermee kunnen identificeren. De visie en missie moeten niet alleen een richting aangeven, maar ook een gevoel van betrokkenheid en commitment opwekken bij alle teamleden. Dat probeer je te doen door een visie en missie te creëren die resoneren met de waarden van het team.
5. Kracht van taal in visie en missie
Onderschat de rol van taal niet bij het vormgeven van je visie en missie. Taal weerspiegelt niet alleen je overtuigingen, taal stuurt ook het denken en daarmee het handelen. Daarom was het voor ons belangrijk om taal zorgvuldig te kiezen, niet alleen om studenten te ondersteunen, maar ook om hen aan te moedigen om eigenaarschap te nemen over hun leerproces. We leggen de nadruk op een growth mindset en het stellen van zowel hoge als realistische verwachtingen. Door bewust te zijn van de taal die we gebruiken, kunnen we een positieve en ondersteunende omgeving creëren waarin studenten zich gewaardeerd voelen en worden aangemoedigd om hun volledige potentieel te benutten.
6. Stappenplan voor visie- en missieontwikkeling
Het proces van visie- en missieontwikkeling vereist een gestructureerde aanpak om tot heldere en effectieve resultaten te komen. Een paar stappen die je kunt doorlopen om tot een visie en missie te komen:
- Identificeer kernwaarden: Begin met het gezamenlijk identificeren van de kernwaarden van het team. Gebruik hiervoor een interactieve werkvorm waarbij alle teamleden kunnen bijdragen op basis van gedeelde overtuigingen en ambities. Door de kernwaarden vast te stellen, leg je de basis voor de visie en missie van het team.
- Formuleer een visie: Gebruik vervolgens een werkvorm om tot een visie te komen die de langetermijndoelstellingen en het gewenste eindresultaat, zoals studentbeloftes, weergeeft. Dit proces gaat over het verkennen van de gewenste toekomstige situatie en het definiëren van de richting waarin het team zich wil ontwikkelen.
- Definieer een missie: Werk samen aan het formuleren van een missie die de kernidentiteit, doelgroep en doelstellingen van het team benadrukt. Vertaal deze missie vervolgens naar concrete acties en beslissingen die kunnen worden geïmplementeerd in de dagelijkse praktijk.
- Vertaal naar concrete acties: Ontwikkel ten slotte een actieplan om de visie en missie daadwerkelijk te implementeren in de dagelijkse praktijk. Zorg hierbij voor duidelijke doelen, verantwoordelijkheden en evaluatiemethoden, zodat het team op koers blijft en de voortgang kan worden gemeten en bijgestuurd indien nodig.
7. Teamwerk en kwaliteitscultuur
Visieontwikkeling gedijt binnen een kwaliteitscultuur waarin docenten als experts worden beschouwd. Als mbo-docent speel je een onmisbare rol in dit proces en het is van belang dat je je betrokken voelt en jezelf met de visie en missie kunt vereenzelvigen:
- Deel je perspectief: Je waardevolle ervaring en inzichten zijn essentieel voor het vormgeven van de visie en missie van het team. Door open te communiceren, stimuleer je discussies en worden verschillende perspectieven gehoord.
- Onderzoek en reflectie: Neem actief deel aan onderzoeks- en reflectieprocessen om de visie en missie van het team te ontwikkelen. Door literatuur te bestuderen en training- en professionaliseringsactiviteiten bij te wonen, vergroot je je kennis en draag je bij aan de inhoudelijke vorming.
- Bijdragen aan het formuleren van doelen: Werk samen met je teamleden aan het formuleren van realistische en haalbare doelen die aansluiten bij de visie en missie van de organisatie. Jouw inzichten helpen om deze doelen af te stemmen op de behoeften van de studenten.
- Implementatie in de klas: Vertaal de visie en missie naar concrete acties in je klaslokaal. Ontwerp lesplannen die de visie weerspiegelen, differentieer waar nodig, en reflecteer voortdurend op de impact van je onderwijs op de studenten.
- Samenwerking en ondersteuning: Werk samen met je collega’s om de visie en missie van het team te ondersteunen en te versterken. Door ideeën te delen, feedback te geven en samen te werken aan gezamenlijke projecten, draag je bij aan het realiseren van de gestelde doelen.
Door actief deel te nemen aan het proces van visie- en missieontwikkeling, kun je als mbo-docent een positieve bijdrage leveren aan het versterken van het onderwijs. Een heldere visie helpt om samen te bouwen aan onderwijs dat ertoe doet.
Leuk dat je er weer bij was, tot de volgende!
Word ook onderdeel van de Blijven Leren Community!
Hi, ik ben Shauna! Ik help gepassioneerde en nieuwsgierige onderwijsmakers om met vertrouwen en energie tot goed onderwijs te komen. Onze studenten verdienen het beste, en dat begint bij onderwijsprofessionals die met plezier en vanuit overtuiging werken. In de Blijven Leren Community delen we inzichten, reflecteren we op complexe uitdagingen en delen we denkrichtingen die het verschil kunnen maken. Volg Blijven Leren op Instagram en LinkedIn en praat met ons mee!
