Het bekijken van gemaakt werk is een terugkerend ding in het onderwijs. Het is belangrijk om dit ‘goed’ te doen. Maar wat is goed nakijken? Voor mij helpt het om me bewust te zijn van het doel van nakijken. Je wilt weten waar je studenten staan en welke vervolgstap zij hebben te zetten in hun leerproces. Door middel van jouw reactie op het gemaakte werk krijgt de student informatie over hoe hij/zij het werk gedaan heeft, wat goed gaat en waar nog leerkansen liggen. In dit artikel geef ik je vier tips voor bij het nakijken.
Hoe ik tegenwoordig nakijk
Inmiddels sta ik een aantal jaren voor de klas en heb ik verschillende aanpakken gezien als het gaat om nakijken, “feedback-en” en beoordelen. Van papieren verslagen in snelhechters waar een post-it op werd geplakt met tips en tops tot aan digitaal in te vullen rubrics. Vroeger gaf ik bij het nakijken bijna overal een reactie op. Heel overweldigend voor de student en ook heel bewerkelijk. Dat deed ik omdat ik het lastig vond om te bepalen wat het belangrijkst was. Ook wilde ik de studenten niet tekort doen, dus hielp ik ze zo uitgebreid mogelijk op weg.
Tegenwoordig kijk ik anders naar nakijken. Ik realiseer me dat je wilt kijken waar de studenten staan en dat je wilt benoemen wat goed gaat en waar nog leerkansen liggen. Voor mij is duidelijker waarom de student bepaalde opdrachten krijgt, welke ontwikkeling we willen terugzien en wat dus ook het onderdeel is waar je op wilt reageren met je feedback en feedforward. Als je beter weet waar je naartoe wilt, kun je gericht een reactie geven. Daarmee kan de student op specifieke onderdelen een groei leren doormaken.
Vier nakijktips
Als je mij zou vragen welke tips ik heb als het gaat om nakijken, dan kan ik er een heleboel noemen. Volgens mij zijn deze vier het belangrijkst:
- Gebruik een rubriek
In een rubriek staan beoordelingscriteria en prestatieniveaus. Je kunt per onderdeel van een opdracht opschrijven welk prestatieniveau een onvoldoende, voldoende, matig, goed of zeer goed is. Ook kun je met cijfers werken. Tijdens het nakijken bekijk je de criteria en de prestatieniveaus. Je bepaalt welk prestatieniveau de student heeft en kent dan de bijbehorende beoordeling of score toe. Je kunt met collega’s afstemmen wat de norm is bij een opdracht door samen een rubriek te maken. Daar samen over in conclaaf gaan is al interessant. Tijdens het beoordelen heb je een duidelijke richting en hoef je na het aanvinken van het waargenomen prestatieniveau alleen feedback en feedforward te geven op specifieke onderdelen. In mijn beginjaren vond ik het lastig om te bepalen waar ik op moest letten, een rubriek had mij geholpen om focus aan te brengen. Een goede rubriek maken is best ingewikkeld. Het loont wel om je daarin te ontwikkelen. In veel methodes wordt automatisch met rubrics gewerkt. - Geef tips en tops
Voorkom dat je alleen correcties maakt of tips geeft. Het is ook belangrijk om te waarderen en te benoemen wat al goed gaat. En wat maakt een bepaalde uitvoering of uitwerking goed? Heel leerzaam voor de leerling. In de praktijk werken veel collega’s met de sandwich-methode (start met een sneetje positieve feedback, leg daar een laagje negatieve feedback op en dek het af met een tweede sneetje positieve feedback). - Focus op feedforward
Het is aardig om jezelf te verdiepen in feedback, feedup en feedforward. Feedback is een reactie op wat iemand gedaan heeft (positief en/of negatief). Je kunt feedback geven om leerlingen inzicht te geven in het eigen handelen. Bij feedforward geef je aan wat de vervolgstap voor de student is om een bepaald doel te bereiken. Je legt daarmee dus de focus op wat de student kan doen om zichzelf verder te ontwikkelen. Ik merk dat de feedforward studenten activeert om aan de slag te gaan. Ze weten welke stappen zij te zetten hebben om beter te worden in hun werk. - Kijk in ‘bulken’ na
Geen idee of het woord ‘bulk’ bestaat, maar zo kwam het in mij op haha. Ik bedoel er grotere hoeveelheden mee. Door een middag te blokken om een grotere hoeveelheid nakijkwerk te doen, kom je beter in je nakijk-focus dan wanneer je dat tussendoor probeert te doen. Een ander voordeel is dat je gemakkelijker een gelijke lijn kunt aanhouden als je de hele groep achter elkaar beoordeelt.
Wat vind jij belangrijk als je gaat nakijken? En welke nakijktips heb jij? Deel ze in de comments.
Word ook onderdeel van de Blijven Leren community!
Op sociale media praten we verder over onderwijs en delen we tips met elkaar. Volg Blijven Leren op Facebook, Youtube en Instagram. Wil je meer dan dat? Bekijk hier meer informatie over mijn diensten en samenwerken.